officiële gelegenheden

Vrijheid verteld: 80 jaar herdenking in Brabant

Als de vrijheid zou vertellen, vraag ik me af wat ze zou zeggen. Daar begon mijn zoektocht mee.

Samenwerken Samenwerken

over het lijden van mensen die rouwen om geliefden

Vrijheid vertelt: opmaat naar 80 jaar vrijheid.

Stichting Brabants Gesneuvelden herdenkt ieder jaar de gesneuvelden uit Brabant van en sinds de Tweede Wereldoorlog in de Willibrorduskerk in Waalre. Dit jaar vroegen ze mij om een tekst te schrijven ter gelegenheid van de herdenking. Dat is bijzonder, want dit is niet zomaar een jaar. Dit jaar vieren we namelijk 800 jaar vrijheid in Nederland. Het thema voor 4 en 5 mei 2024 luidt dan ook

Vrijheid vertelt: opmaat naar 80 jaar vrijheid.

Als de vrijheid zou vertellen

Vraag ik me af wat ze zou zeggen. Dat was het eerste wat ik voelde toen ik deze opdracht aannam. Immers, we vieren 80 jaar vrijheid in Nederland. Maar vrijheid is in onze tijdsgeest maar een breed, krom en pijnlijk begrip. Ik wist gelijk dat ik geen herdenkingsgedicht wilde maken zoals we gewend zijn. Ik wilde iets schrijven wat vanuit mijn tenen kwam en tot in mijn hart gemeend was. Dat heb ik gedaan met dit gedicht genaamd (Her)denken.

(Her)denken

(Her)denken gaat over de vraag of het leren van feiten waardevoller is dan het leren van levenslessen over rouw om geliefden. Wát we precies moeten onthouden uit de geschiedenis wanneer we niet mogen vergeten. En tot hoever ons vermogen reikt om mee te voelen met álle mensen die te maken krijgen met oorlog en onderdrukking.

Reacties en ontvangst

Het gedicht werd enorm goed ontvangen. Genodigden kwamen achteraf naar me toe om te benadrukken hoe mooi en waardevol de verwoording was. Het AD schreef erover en het Eindhovens Dagblad sprak over het maken van een punt voor een volle kerk. De volledige uitzending kijk je hier terug.

Tom Kuipers
Directeur bureauEAU

Tijdens ons eerste telefoongesprek kreeg ik direct een goed gevoel, haar enthousiasme en interesse spatten er vanaf en de ideeën borrelden op. Tegelijkertijd kwam de professionele zakelijke kant ook naar voren zodat er goede afspraken gemaakt konden worden. Op de dag zelf nam Jasja de tijd om een goede soundcheck te houden voor de live uitzending. Haar optreden was fantastisch. Gedragen, indringend, tot nadenken dwingend. Ik, en meerderen met mij, hebben haar tekst nog lang door laten werken.

''Of we de feiten moeten leren voor de levenslessen. Of toch niet andersom.''

(Her)denken

als de vrijheid zou vertellen
vraag ik me af wat ze zou zeggen
of ze bemoedigende zachte woordjes spreekt of met knetterende tong
of ze me zou vragen beter te lezen
uitroeptekens zet bij de kanttekeningen
alle leestekens die we verkeerd lezen
en andersom

want we mogen niet vergeten
maar wat moeten we onthouden

voelt als dat spelletje van vroeger
ik fluister je iets in
jij herhaalt de zin
tot ‘ie weer naar mij toekomt
hoeveel is in de toekomst dan overgebleven van het begin

en zijn we niet misschien
sowieso begonnen met het herinneren van de verkeerde dingen
zoals jaartallen en dikgedrukte namen
die als een begrip in onze boeken staan
ik begrijp, dat ik de mensen moet kennen achter de letters
maar liever leerde ik de hardleerse les
die geen enkel geschiedenisboek lijkt te kennen

over het lijden van mensen die rouwen om geliefden
wiens namen niet dikgedrukt in de boeken staan
maar wel veel zwaarder wegen

dat vat je niet samen in veertig pagina’s
of één hoofdstuk op de havo
dat beperkt zich niet tot landsgrenzen
of leeftijd
misschien inlevingsvermogen

want we mogen niet vergeten
dat heb ik onthouden

dus welke ervaring kan ik meenemen uit de jouwe
wat zijn ze mij vergeten te leren
wat jij hebt geleefd
want ook al niet hier
is oorlog, voor mij, nog nooit zo dichtbij geweest
lopen er mensen langs mij op straat
voor wie oorlog een hoofdstuk is
ik kan niet zeggen geweest

dus kunnen we beginnen
met het herinneren van de juiste dingen
zoals hun namen
wat ze leuk vonden
wat ze uit het leven haalden
en wat ze gebracht zouden hebben

leer me de hardleerse lessen
totdat ze dik gedrukt in mijn geheugen staan
zoals data in een geschiedenisboek

help me met rode pen opmerkingen bij de kantlijn zetten
vragen te stellen op momenten dat het er toe doet
zodat de geschiedenis niet herhaald wordt
ook al lijkt ze dat te doen

als de vrijheid zou vertellen
vraag ik me af wat ze zou zeggen
of ze bemoedigende zachte woordjes spreekt
of met knetterende tong

of we de feiten moeten leren voor de levenslessen
of toch niet andersom

Jasja Renne

Partners

Mail mij direct

Wil je graag samenwerken? Stuur me een mailtje. Good to know: hoe meer info je mij geeft, hoe gerichter ik je antwoord kan geven. Laat me dus gerust weten welke dienst je op het oog hebt, wat je eventuele budget is en op welke termijn je wilt starten.

Mail mij

Stuur een whatsapp

Snel schakelen? Bel me dan (of spreek indien nodig mijn voicemail in). Wanneer we elkaar spreken stel ik je de juiste vragen en krijg jij direct antwoorden waar je iets aan hebt. Als artiest sta ik soms op het podium, dus vergeef me als ik niet altijd direct opneem 🙂

Stuur een appje